دلایل جدا شدن و ریزش سنگ نمای ساختمان
1. مقاومت کششی ملات صفر است
- اتصال سنگ به ساختمان از طریق ملات صورت میپذیرد . ملات فقط مقاومت فشاری را تحمل میکند و فاقد مقاومت کششی است . نیروهای وارد بر محل اتصال به صورت کششی به هیچ روشی مهار نمیشود و در طول عمر ساختمان باعث ایجاد ترک های موئی و پیشروی آن در محل اتصال سنگ نما و ملات میگردد . لیکن به کار بردن عناصر فلزی همانند اسکوپ کردن آن روشی موثر برای مهار نیروهای کششی است . ( با نقش میلگرد در تیر بتنی مقایسه شود ) .
- به تصاویر زیر دقت شود . این تصاویر تاثیر باد را بر ایجاد نیروهای فشاری و کششی در نمای ساختمان نشان میدهد . همانطور که مشخص است سنگ نما به هنگام وزیدن باد در معرض نیروهای کششی قرار میگیرد و این نیرو باید توسط ملات پشت آن تحمل شده و به سازه منتقل گردد .
- اکنون مشخص میشود که چرا به هنگام تندباد ها ریزش سنگ نما اتفاق می افتد ، چون اصولا ملات بنایی فاقد تحمل کشش است ( آنقدر ناچیز است که آیین نامه ها آن را صفر در نظر میگیرند ) و فاجعه از اینجا شروع میشود و به هنگام وقوع تند باد روزنامه ها چنین حوادثی را گزارش میکنند . کلیک کنید .
- نکته بدتر این قضیه این است که کشش حاصل از تند باد در ارتفاع بیشتر میشود و سنگهایی که در طبقات بالایی هستند احتمال ریزش آن ها بیشتر است .
- و نکته بدتر بدتر اینکه ، عمده سنگهای نما در کشور ما ایران ، به روش ملاتی در نما کار شده و هیچگونه مقاومتی در برابر نیروی کشش حاصل از تندباد ها ندارند .
- و نکته بسیار بدتر از همه اینکه ، سیم بندی پشت سنگ و کار شدن سنگ به صورت ملاتی که به عنوان یکی از روشهای اسکوپ کردن نما برای جلوگیری از این مشکل سقوط سنگ مطرح میگردد ، نیز نادرست است که جهت مطالعه اینجا ببینید .
2. نفوذ آب به پشت نما و چرخه های گرم و سرد شدن
- مصالح بنایی ضد رطوبت نیستند . هر چند سنگ نما دارای رزین ، واکس یا پولیش است لیکن بند میان سنگها ، نقطه ورود آب بارندگی به پشت سنگ و ملات آن است . بخشی از آب در زمستان یخ زده و در طول روز مجددا گرم شده و منبسط میشود . آبی که در پشت به تله افتاده است با سرما و گرما ، منبسط و منقبض می شود و تنشهای فشاری و کششی به اتصال سنگ و ملات منتقل میشود . تنشهای فشاری تحمل میشود ولی تنشهای کششی باعث ترکهای مویی میشود .با افزایش عمر ساختمان ، تعداد ترکها و پیشروی ترک در ملات به حدی میرسد که تکاپوی وزن سنگ را نمیکند و سنگ از بستر خود ریزش و سقوط میکند .
3.حرکت در ساختمان
- درز انبساط: طبق آیین نامه های اجرایی ، لحاظ نمودن درزهای انبساط برای کنترل حرکتهای حرارتی مصالح لازم است . در حالیکه اصولا نماهای ساختمان ملاتی بدون هیچگونه درز انبساط اجرا میشود . درحالیکه درسیستم اجرای خشک سنگ نما ، پیش بینی و اجرای این درزها بسیار ساده است .
- درز حرکتی: نیروی باد در زمانهای متفاوت به ساختمان وارد شده و باعث حرکت آن میشود . جابجایی و تنش های این حرکت ،در سیستم نمای ملاتی ، به صورت کامل باید توسط سنگ نمای ساختمان تحمل شود ، در حالیکه در سیستم نمای خشک و مدرن عمده حرکتهای نما توسط اتصالات تحمل میشود .
- نشست نامتقارن: نشستهای نامتقارن در پی ساختمان میتواند تنشهای کششی بزرگی به نمای ساختمان منتقل کند .
- تصویر زیر ترک در سنگ به علت وجود حرکت در نما را نشان میدهد .
4. هوا زدگی و آلودگی هوا
- باران اسیدی: سنگهای نما در معرض هوازدگی هستند . از طرفی در شهر های بزرگ ، به دلیل آلودگی هوا و ذرات معلق سوختهای نفتی فسیلی ، همانند دی اکسید سولفور SO2 و اکسیدهای نیتروژن ، بارانهای اسیدی می بارد . کیفیت اتصال سنگ نما در معرض تماس با این بارانها ، تنزل پیدا می کند .
- تغییرات مشهود: اثر توام هوازدگی و آلودگی هوا ، ضخامت مجسمه سنگ مرمر آبراهام لینکل در شهر نیویورک را ، طی 80 سال 8 میلیمتر کاهش داده است . گزارشهای بسیاری از تاثیرتوام هوازدگی و باران های اسیدی بر نماهای ساختمانی و مجسمه ها منتشر شده است که دچار سایش شیمیایی شده اند . به تاثیر باران اسیدی بعد از 50 سال بر عکسهای مجسمه زیر دقت کنید .
5. اشکالات نصب
بنای سنگ کار، برای سادگی و کم کردن زحمت خود کارهای زیر را به خطا انجام میدهد.
- نخاله در پشت سنگ: از آنجاییکه ملات درست کردن ، کاری سخت است ، جهت کم نمودن زحمت ، بخشی از پشت سنگ را با خرده آجر و نخاله ساختمانی پر میکند تا مقدار مصرف ملات کم شود . به جدا شدن سنگ نما در تصویر زیر دقت کنید . ( محل اجرا تهران کامرانیه )
- عدم نگهداری از ملات: ملات برای رسیدن به مقاومت نهایی خود به نگهداری Curing و مرطوب نگهداشتن دوره ای نیاز دارد که این کار صورت نمیپذیرد. در این حالت میزان مقاومت ملات تا یک سوم کاهش می یابد .
- ضخامت ملات: به دلیل ناشاقول و نارسیمان بودن سطح زیر کار ، ضخامت ملات در برخی موارد به 6 الی 7 سانتیمتر میرسد ولی در برخی نقاط به 1 الی 2 سانتیمتر کاهش می یابد . برای اینکه بتواند عملیات سنگی چینی را به سرعت انجام دهد ، پودر سیمان خالص را برای زودگیر ملات به پشت سنگ اضافه میکند .
- خشک شدن سریع ملات : سنگ نما باید قبل از استفاده خیس شده تا آب ملات را به خود نکشد . سنگ پای کار و آفتاب خورده ، بخشی از آب ملات را به خود میکشد و افت مقاومت ملات را باعث میشود .
- ریختن پودر سیمان : استاد کار جهت زودگیر کردن ملات ، پودر سیمان خالص به پشت سنگ اضافه میکند . از آنجائیکه در این حالت اختلاطی صورت نمیگیرد ، پودر سیمان آب ملات را به خود کشیده و مقاومت آن را کاهش میدهد .
- خاک و پودر سنگ : پودر سنگ حاصل از برشکاری قطعات جمع نمیشود. به دلیل اندازه های میکرونی ، این ذرات بسیار جاذب آب هستند . آب ملات را میکشند و در طرح اختلاط آن اثر میگذارند .
6.نکته آخر ومهم
- در کشورهای دارای صنعت ساختمان ، سنگ نما و اتصالات آن دارای آیین نامه های مستقل است و برای تحمل نیروهای باد ، زلزله ، حرکات ناشی از تغییر شکلهای حرارتی ، مقاومت در برابر بارانهای اسیدی ، تاثیر چرخه های گرم و سرد شدن متناوب با درنظر گرفتن وزن سنگ ، نوع قطعات و اتصالات ، فاصله درزهای انبساطی طراحی میشوند .
- در حالیکه در کشور ما دستورالعمل و آیین نامه شماره 714 در خصوص نمای ساختمان و انواع نصب سنگهای نما تدوین شده است ، لیکن تاکنون به مرحله عملیاتی نرسیده است و هنوز روشهای قدیمی و غلط ترویج میشود .
مطالب مرتبط
نظر دهید
نظر دهید
برای ارسال نظر باید وارد شوید.